सेंट जॉन वॉर्ट: सेंट जॉन वॉर्ट (हायपरिकम परफोरेटम) पिवळ्या फुलांसह एक बारमाही औषधी वनस्पती आहे. हे निचरा झालेल्या मातीमध्ये आणि संपूर्ण सूर्यात भरभराट होते. सेंट जॉन वॉर्टचा वापर पारंपारिक औषधात केला जातो आणि असे मानले जाते की मूड-वर्धित गुणधर्म आहेत.
सेंट जॉन वॉर्ट ला आपण इंग्रजीमध्ये St. John’s Wort असे म्हणतो. सेंट जॉन वॉर्ट हे भारतामध्ये पिकवले जाणारे एक महत्त्वाचे औषधी वनस्पती पीक आहे. तसेच या पिकाचे वेगवेगळे वैद्यकीय गुणधर्म देखील आहेत.
सेंट जॉन वॉर्ट विषयी महत्त्वाची माहिती St. John’s Wort information in Marathi
सेंट जॉन वॉर्ट हे एक औषधी वनस्पती आहे. सेंट जॉन वॉर्ट पिकाचे शास्त्रीय नाव हे हायपरिकम परफोरेटम आहे.सेंट जॉन वॉर्ट पिकाचे उगमस्थान हे युरोप आहे. सेंट जॉन वॉर्ट पिकाची शास्त्रीय फॅमिली ही क्लुसियासी आहे. भारतामध्ये सेंट जॉन वॉर्ट पिकाचा उपयोग हा औषधी वनस्पती पीक म्हणून केला जातो. भारतामध्ये मुख्यतः उन्हाळा हंगामामध्ये सेंट जॉन वॉर्ट ची लागवड केली जाते
| पीक | माहिती |
|---|---|
| पिकाचे नाव | सेंट जॉन वॉर्ट |
| इंग्रजी नाव | St. John’s Wort |
| शास्त्रीय नाव | हायपरिकम परफोरेटम |
| फॅमिली | क्लुसियासी |
| उगम | युरोप |
| हंगाम | उन्हाळा |
सेंट जॉन वॉर्ट पिकासाठी आवश्यक मृदा
सेंट जॉन वॉर्ट पीक लागवडीसाठी मुख्यतः वालुकामय चिकणमाती प्रकारची माती लागते तसेच जमिनीचा पीएच हा 6.5 असावा. जमिनीमध्ये जास्त प्रमाणात ऑरगॅनिक कंटेंट असेल तर याचा सेंट जॉन वॉर्ट पिकाच्या वाढीसाठी फायदा होतो.
सेंट जॉन वॉर्ट पिकासाठी बियाणे आणि लागवड
सेंट जॉन वॉर्ट पीक लावणी करत असताना संबंधित पिकामधील अंतर हे 45-60 सेमी इतके ठेवावे तसेच सेंट जॉन वॉर्ट पिकासाठी प्रति हेक्टर 2-3 किलो/हेक्टर बीज लागते. सेंट जॉन वॉर्ट लागवडी पूर्वी बीज प्रक्रिया केल्यास चांगला फायदा दिसून येतो. बीज प्रक्रियेच्या मदतीने झाडांची वाढ चांगली होते व रोगप्रतिकारक क्षमता वाढते.
सेंट जॉन वॉर्ट / St. John’s Wort साठी आवश्यक जमीन आणि हवामान
सेंट जॉन वॉर्ट, त्याच्या औषधी वापरासाठी प्रसिद्ध, 15-24 डिग्री सेल्सिअस तापमानात तापमान असलेल्या समशीतोष्ण हवामानात भरभराट होते. हे 5.8-6.5 च्या पीएच श्रेणीसह चांगल्या निचरा झालेल्या मातीला प्राधान्य देते. भूमीच्या तयारीमध्ये नांगरणी, हॅरोइंग आणि लेव्हलिंग यासारख्या नांगरलेली कामे समाविष्ट असतात. सेंट जॉन वॉर्ट चिकणमाती आणि सॅंडी लोमसह विविध मातीच्या प्रकारांशी जुळवून घेऊ शकतात. साधारणपणे एप्रिल ते जून या कालावधीत वसंत or तु किंवा उन्हाळ्याच्या सुरुवातीच्या महिन्यात पेरणी केली जाते.
सेंट जॉन वॉर्ट चे महत्त्वाचे वाण
हायपरिकम परफोरेटम ‘रेडमंड’, हायपरिकम परफोरेटम ‘गोल्ड ड्रॉप’, हायपरिकम परफोरेटम ‘ट्रायक्लोर’, हायपरिकम परफोरेटम ‘एल्स्टेड’ हे सेंट जॉन वॉर्ट पिकाचे महत्त्वाचे वान आहेत तसेच भौगोलिक रचनेनुसार St. John’s Wort पिकाचे अन्य देखील वाण असतात. वेगवेगळ्या औषधी वनस्पती चे वेगवेगळ्या परिसरामध्ये विविध प्रकारचे वाण अस्तित्वात असू शकतात.
सेंट जॉन वॉर्ट साठी खत व्यवस्थापन
सेंट जॉन वॉर्ट साठी विविध नैसर्गिक खतांचा उपयोग केला तर चांगला फायदा मिळतो जसे की गांडूळ खत, शेणखत यांचा नियमित वापर केला तर उन्हाळा मध्ये जमिनीचा पोत सुधारतो व आवश्यक 6.5 ph हा सेंट जॉन वॉर्ट पिकासाठी प्राप्त होतो तसेच आपण रासायनिक खतांचा देखील 45-60 सेमी प्रमाणात उपयोग करू शकतो त्यामध्ये नत्र, स्फुरद तसेच पालाश चा समावेश होतो.
सेंट जॉन वॉर्ट पीक उत्पन्न | Yeild of St. John’s Wort in Marathi
सेंट जॉन वॉर्ट पिकामध्ये आपल्याला 1000 उत्पन्न प्राप्त होते परंतु विविध भौगोलिक परिस्थिती तसेच हवामानाच्या परिस्थितीनुसार उत्पादनामध्ये बदल होऊ शकतो.
मला आशा आहे तुम्हाला हा लेख आवडला असेल जर तुम्हाला सेंट जॉन वॉर्ट लागवड माहिती विषयी संपूर्ण माहिती मिळाली असेल तर खाली कमेंट च्या माध्यमातून कळवा व काही सुधारणा आवश्यक असल्यास कमेंट करा तसेच लेख आवडल्यास शेअर करा.
शेतीविषयक बातम्या, हवामान अंदाज, रिअल इस्टेट आणि इतर महत्त्वाच्या माहितीसाठी इथे क्लिक करा
