व्हिटिव्हर: व्हिटिव्हर (क्रिसोपोगन झिझानिओइड्स) त्याच्या सुगंधित मुळांसाठी एक बारमाही गवत आहे. हे निचरा झालेल्या मातीला प्राधान्य देते आणि परफ्यूम उद्योग आणि इरोशन कंट्रोलमध्ये वापरला जातो.
वेटिव्हर ला आपण इंग्रजीमध्ये Vetiver असे म्हणतो. वेटिव्हर हे भारतामध्ये पिकवले जाणारे एक महत्त्वाचे नॉन-फाउंडर पीक आहे. तसेच या पिकाचे वेगवेगळे वैद्यकीय गुणधर्म देखील आहेत.
वेटिव्हर विषयी महत्त्वाची माहिती Vetiver information in Marathi
वेटिव्हर हे एक अत्यावश्यक तेल आहे. वेटिव्हर पिकाचे शास्त्रीय नाव हे वेटिव्हरिया झिझानिओइड्स आहे.वेटिव्हर पिकाचे उगमस्थान हे भारत आहे. वेटिव्हर पिकाची शास्त्रीय फॅमिली ही पोएसी आहे. भारतामध्ये वेटिव्हर पिकाचा उपयोग हा अत्यावश्यक तेल पीक म्हणून केला जातो. भारतामध्ये मुख्यतः खरीफ हंगामामध्ये वेटिव्हर ची लागवड केली जाते
| पीक | माहिती |
|---|---|
| पिकाचे नाव | वेटिव्हर |
| इंग्रजी नाव | Vetiver |
| शास्त्रीय नाव | वेटिव्हरिया झिझानिओइड्स |
| फॅमिली | पोएसी |
| उगम | भारत |
| हंगाम | खरीफ |
वेटिव्हर पिकासाठी आवश्यक मृदा
वेटिव्हर पीक लागवडीसाठी मुख्यतः सुप्रसिद्ध, सुपीक माती प्रकारची माती लागते तसेच जमिनीचा पीएच हा 6.0-7.5 असावा. जमिनीमध्ये जास्त प्रमाणात ऑरगॅनिक कंटेंट असेल तर याचा वेटिव्हर पिकाच्या वाढीसाठी फायदा होतो.
वेटिव्हर पिकासाठी बियाणे आणि लागवड
वेटिव्हर पीक लावणी करत असताना संबंधित पिकामधील अंतर हे 50-60 सेमी x 50-60 सेमी इतके ठेवावे तसेच वेटिव्हर पिकासाठी प्रति हेक्टर 500-600 किलो/हेक्टर बीज लागते. वेटिव्हर लागवडी पूर्वी बीज प्रक्रिया केल्यास चांगला फायदा दिसून येतो. बीज प्रक्रियेच्या मदतीने झाडांची वाढ चांगली होते व रोगप्रतिकारक क्षमता वाढते.
वेटिव्हर / Vetiver साठी आवश्यक जमीन आणि हवामान
वेटिव्हर, सुगंधित मुळांसह एक गवत, उष्णकटिबंधीय ते उपोष्णकटिबंधीय हवामानात तापमानात 25-35 डिग्री सेल्सिअस तापमानात भरभराट होते. हे 6.0-7.0 च्या तटस्थ पीएचसह किंचित आम्ल ते तटस्थ पीएचसह चांगले निचरा केलेली वालुकामय चिकणमाती माती पसंत करते. भूमीच्या तयारीमध्ये नांगरणी आणि हॅरोइंग सारख्या नांगरलेली कामे समाविष्ट असतात. मार्च ते जून या कालावधीत व्हिटिव्हर सामान्यत: वसंत or तू किंवा उन्हाळ्याच्या सुरुवातीच्या महिन्यात लागवड केला जातो.
वेटिव्हर चे महत्त्वाचे वाण
जावा, बाली, रियुनियन, ग्वाटेमाला हे वेटिव्हर पिकाचे महत्त्वाचे वान आहेत तसेच भौगोलिक रचनेनुसार Vetiver पिकाचे अन्य देखील वाण असतात. वेगवेगळ्या अत्यावश्यक तेल चे वेगवेगळ्या परिसरामध्ये विविध प्रकारचे वाण अस्तित्वात असू शकतात.
वेटिव्हर साठी खत व्यवस्थापन
वेटिव्हर साठी विविध नैसर्गिक खतांचा उपयोग केला तर चांगला फायदा मिळतो जसे की गांडूळ खत, शेणखत यांचा नियमित वापर केला तर खरीफ मध्ये जमिनीचा पोत सुधारतो व आवश्यक 6.0-7.5 ph हा वेटिव्हर पिकासाठी प्राप्त होतो तसेच आपण रासायनिक खतांचा देखील 50-60 सेमी x 50-60 सेमी प्रमाणात उपयोग करू शकतो त्यामध्ये नत्र, स्फुरद तसेच पालाश चा समावेश होतो.
वेटिव्हर पीक उत्पन्न | Yeild of Vetiver in Marathi
वेटिव्हर पिकामध्ये आपल्याला 20,000-30,000 उत्पन्न प्राप्त होते परंतु विविध भौगोलिक परिस्थिती तसेच हवामानाच्या परिस्थितीनुसार उत्पादनामध्ये बदल होऊ शकतो.
मला आशा आहे तुम्हाला हा लेख आवडला असेल जर तुम्हाला वेटिव्हर लागवड माहिती विषयी संपूर्ण माहिती मिळाली असेल तर खाली कमेंट च्या माध्यमातून कळवा व काही सुधारणा आवश्यक असल्यास कमेंट करा तसेच लेख आवडल्यास शेअर करा.
शेतीविषयक बातम्या, हवामान अंदाज, रिअल इस्टेट आणि इतर महत्त्वाच्या माहितीसाठी इथे क्लिक करा
