केशर: केशर (कार्थॅमस टिंक्टोरियस) त्याच्या बियाण्यांसाठी एक तेलबिया पीक आहे. हे निचरा झालेल्या मातीमध्ये भरभराट होते आणि केशर तेल आणि अन्न रंगाच्या उत्पादनात वापरला जातो.
केशर ला आपण इंग्रजीमध्ये Safflower असे म्हणतो. केशर हे भारतामध्ये पिकवले जाणारे एक महत्त्वाचे नॉन-फाउंडर पीक आहे. तसेच या पिकाचे वेगवेगळे वैद्यकीय गुणधर्म देखील आहेत.
केशर विषयी महत्त्वाची माहिती Safflower information in Marathi
केशर हे एक तेलबिया आहे. केशर पिकाचे शास्त्रीय नाव हे कार्थॅमस टिंटोरियस आहे.केशर पिकाचे उगमस्थान हे भारत आहे. केशर पिकाची शास्त्रीय फॅमिली ही Asteraceae आहे. भारतामध्ये केशर पिकाचा उपयोग हा तेलबिया पीक म्हणून केला जातो. भारतामध्ये मुख्यतः खारीफ, रबी हंगामामध्ये केशर ची लागवड केली जाते
| पीक | माहिती |
|---|---|
| पिकाचे नाव | केशर |
| इंग्रजी नाव | Safflower |
| शास्त्रीय नाव | कार्थॅमस टिंटोरियस |
| फॅमिली | Asteraceae |
| उगम | भारत |
| हंगाम | खारीफ, रबी |
केशर पिकासाठी आवश्यक मृदा
केशर पीक लागवडीसाठी मुख्यतः चांगले निचरा केलेली चिकणमाती प्रकारची माती लागते तसेच जमिनीचा पीएच हा 6.5-7.5 असावा. जमिनीमध्ये जास्त प्रमाणात ऑरगॅनिक कंटेंट असेल तर याचा केशर पिकाच्या वाढीसाठी फायदा होतो.
केशर पिकासाठी बियाणे आणि लागवड
केशर पीक लावणी करत असताना संबंधित पिकामधील अंतर हे 45 x 20 सेमी इतके ठेवावे तसेच केशर पिकासाठी प्रति हेक्टर 12-15 किलो/हेक्टर बीज लागते. केशर लागवडी पूर्वी बीज प्रक्रिया केल्यास चांगला फायदा दिसून येतो. बीज प्रक्रियेच्या मदतीने झाडांची वाढ चांगली होते व रोगप्रतिकारक क्षमता वाढते.
केशर / Safflower साठी आवश्यक जमीन आणि हवामान
केशर, एक तेलबिया पीक, कोरड्या आणि उबदार हवामानात तापमान 20-25 डिग्री सेल्सिअस तापमानात वाढते. हे 6.0-7.0 च्या तटस्थ पीएचसह किंचित आम्ल ते तटस्थ पीएचसह चांगले निचरा केलेली वालुकामय चिकणमाती माती पसंत करते. भूमीच्या तयारीमध्ये नांगरणी करणे आणि योग्य बियाणे तयार करण्यासाठी त्रास देणे यासारख्या नांगरलेली कामे समाविष्ट असतात. केशर सामान्यत: हिवाळ्याच्या शेवटी किंवा वसंत months तु महिन्यांच्या सुरुवातीस डिसेंबर ते मार्च दरम्यान पेरला जातो.
केशर चे महत्त्वाचे वाण
ए -154, भीमा, निरा, शार्डा हे केशर पिकाचे महत्त्वाचे वान आहेत तसेच भौगोलिक रचनेनुसार Safflower पिकाचे अन्य देखील वाण असतात. वेगवेगळ्या तेलबिया चे वेगवेगळ्या परिसरामध्ये विविध प्रकारचे वाण अस्तित्वात असू शकतात.
केशर साठी खत व्यवस्थापन
केशर साठी विविध नैसर्गिक खतांचा उपयोग केला तर चांगला फायदा मिळतो जसे की गांडूळ खत, शेणखत यांचा नियमित वापर केला तर खारीफ, रबी मध्ये जमिनीचा पोत सुधारतो व आवश्यक 6.5-7.5 ph हा केशर पिकासाठी प्राप्त होतो तसेच आपण रासायनिक खतांचा देखील 45 x 20 सेमी प्रमाणात उपयोग करू शकतो त्यामध्ये नत्र, स्फुरद तसेच पालाश चा समावेश होतो.
केशर पीक उत्पन्न | Yeild of Safflower in Marathi
केशर पिकामध्ये आपल्याला 1500-2000 उत्पन्न प्राप्त होते परंतु विविध भौगोलिक परिस्थिती तसेच हवामानाच्या परिस्थितीनुसार उत्पादनामध्ये बदल होऊ शकतो.
मला आशा आहे तुम्हाला हा लेख आवडला असेल जर तुम्हाला केशर लागवड माहिती विषयी संपूर्ण माहिती मिळाली असेल तर खाली कमेंट च्या माध्यमातून कळवा व काही सुधारणा आवश्यक असल्यास कमेंट करा तसेच लेख आवडल्यास शेअर करा.
शेतीविषयक बातम्या, हवामान अंदाज, रिअल इस्टेट आणि इतर महत्त्वाच्या माहितीसाठी इथे क्लिक करा
